Blog / Küme Güven, Kümelenme Sabır ve İnat İster...
Küme Güven, Kümelenme Sabır ve İnat İster...
Yrd. Doç. Dr. M. Atilla ARICIOĞLU / Muhittin KORAŞ Küme Güven, Kümelenme Sabır ve İnat İster...
Küresel alanın yer genişlemesi adına rekabetçi süreçten aldığı güç; ülkelerin, firmaların ve yöneticilerin yaşamda yeni argümanlar bulmasını zorunlu kılmaktadır. Bu zorunluluklar kimi zaman eski ve bilinenin daha doğru kullanılması bazen de yeni anlamların ve araçların tanımlanması ile ortaya çıkmaktadır. Rekabet, işbirliği, kümelenme ve sosyal sermaye gibi iç içe girmiş çok sayıdaki kavram da bu bağlamda yenilenen süreç içerisinde kendine yol bulmak isteyen ülkelerin, bölgelerin ve firmaların aracı/ yöntemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Nitekim firmaların ayakta kalabilmeleri ve hayatlarını sürdürebilmeleri için sahip oldukları fiziksel kaynaklar ve varlıkların ötesinde, işbirliğine dayalı yöntemlerle süreci yönetmeleri gerekmektedir.
Bir başka ifade ile işletmeler aynı sektördeki diğer işletmeler ile hem işbirliği hem de rekabet etmeyi yani ortaklaşa rekabeti öğrenmelidir. Bu stratejik bir işbirliğidir ve bunu sağlayan işletmeler bu sayede temel işletme faaliyetleri, ürün hatları ve teknolojik çeşitlilik konusunda üstünlük sağlama avantajını yakalayabilir. Bu bağlamda karşımıza çıkan kümelenme kavramı da çok eskiye ait birtakım değerleri içerse de uygulamadaki karşılığının 1990’lı yıllara dayanması, daha çok bu zorunluluklar ve arayışlardan kaynaklanmaktadır.
Ülkemizde akademik çalışmaların öncülük ettiği bu alanda Konya Otomotiv Yan Sanayi Kümesi aslında 2006 yılındaki Konya Sanayi Bölgelerinde Kümelenme Potansiyeli çalışması ile kendine yer buldu. Çalışmanın yürütülmesinde ve sürdürülebilirliğinde birçok saha bulgusu, sürecin içeriğinin daha doğru bir biçimde doldurulmasını sağladı. Bir başka ifadeyle teorik yapının karşılığını aramada ortaya konulan çabanın gerçekçiliği, sahanın verdiği cevapları doğru yönetmekle mümkün oldu. Bunları sadece Konya özelinde değil aynı zamanda diğer bölgelerdeki çalışmaları ve hatta yurtdışı deneyimleri eklediğimizde nelere dikkat edilmesi gerektiğini şu şekilde sıralamak mümkündür:
– Öncelikle kavramın çok yaygın biçimde ve belirli sıklıkta herkese anlatılması gerektiği ortaya çıkmakta ve bunun için etkin bir halkla ilişkiler faaliyeti gerekmekte,
– Yerelin işbirliği kavramından ne anladığı ve bunun nasıl yapılacağına dair işbirliğine ilişkin deneyimleri varsa bunların olumlu/olumsuz birikimleri mutlaka destek/engel olarak karşımıza çıkmakta,
– Saha yani kümelenmedeki aktörler, kümelenme sürecinin akademik niteliği, kavramları ve sonuçlarından daha çok, haklı olarak kendi yararlarına olan çıktıları ya da kârlılık ve gelir artışları ile ilgilenmekte, – Aktörlerin kayda değer bir kısmı, sonucu çok kısa bir süre içerisinde elde ederek, bundan yarar elde etmeyi ve yararı parasal bir kaynağa dönüştürmeyi beklemekte,
– Özellikle belirli sektör ya da iş kollarında temel yetkinlikler konusunda yurtdışındaki örneklerde de görülen tanımlama sorunu yurtiçindeki firmaların da karşısına çıkabilmekte,
– Sürecin mutlaka azim, sabır ve inatla sürdürülmesi, az ya da çok kişinin katılımı dikkate alınmaksızın toplantıların yapılması, bu sayede bilgi paylaşımının desteklenmesi gerekmekte,
– Farklı etkinlikler ile sektöre yönelik katkıların belirlenmiş olan süre içerisinde sanayici/girişimciye sunulması gerekmekte, – Başarı örneklerinin mutlaka görülmesi, incelenmesi ve değerlendirilerek ilişkinin bu bağlamda sürdürülmesi gerekmekte,
– Elde edilen başarılı çalışmaların kamuoyu ile mutlaka paylaşılması gerekmekte,
– Bölgede ortaya çıkan kümelenme ile ilgili yeni taleplerin her birinin incelenerek değerlendirilmesi ve yapılan analiz sonucunda olup/olmayacağına karar verilmesi gerekmekte,
– Kanaat önderlerinin yönetişim anlayışı içerisinde mutlaka sürece dahil edilmesi gerekmekte, sürdürülebilirlik ise mutlaka sanayicinin inisiyatifine ve çabasına bırakılmalı,
– Sürdürülebilirlikte iyi niyetin ötesine geçilerek profesyonel bir gayretin süreci yönetmesi sağlanmalı,
– Toplantıların birbirlerinin iş yerlerinde yapılarak bilgi paylaşımını ve güveni dokunarak sağlanmalı,
– “Her şey harika” gidiyor anlayışı içerisinde sorunların üzerini örterek, sürecin dağılmasını seyretmemek ve sorunlarla kimi zaman sert bir biçimde yüzleşmek gerekmektedir. Bu bağlamda tüm bu sayılanları artırmak, yeni örnekler vermek ve önerileri çoğaltmak mümkündür. Ancak kümelenme sürecinde sosyal dokunun tanımlanması ve güvenin oluşturulmasına yönelik çabalar aslında her şeyin temelini oluşturmaktadır ki; bu kolay ve kısa sürede sağlanacak bir çıktı değildir.
Ancak bulgu ortak çıkarlar için hareket etme üzerine kurulu ise çıkarlara ait bu ‘ortaklığı’ cazibesi yüksek bir noktaya taşımak gerekmektedir. Nitekim yurtdışında başarılı olduğu öne sürülen örneklere “bir arada olmak size para kazandırmasaydı hâlâ burada olur muydunuz?” sorusunu çok açık bir biçimde cevaplanamadığını görmek şaşırtıcı değildir. Bu da inanma ve iyi yönetim ikilisinin bir arada olması ile mümkün olabilmektedir.
