Blog / KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN İŞYERLERİNDE KULLANILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN İŞYERLERİNDE
KULLANILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – 1 Bu Yönetmeliğin amacı, işyerindeki risklerin önlenmesinin veya yeterli
derecede azaltılmasının, teknik tedbirlere dayalı toplu korunma ya da iş organizasyonu
veya çalışma yöntemleri ile sağlanamadığı durumlarda kullanılacak kişisel koruyucu
donanımların özellikleri, temini, kullanımı ve diğer hususlarla ilgili usul ve esasları
belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – 1 Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği
Kanunu kapsamında yer alan işyerlerini kapsar.
2 Bu Yönetmelik, aşağıda belirtilen kişisel koruyucu donanımları kapsamaz.
a Özel olarak çalışanın sağlığını ve güvenliğini korumak üzere yapılmamış sıradan iş
elbiseleri ve üniformalar,
b Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetlerinde kullandıkları ekipman,
c Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı gibi
kamu düzeninin sağlanmasına yönelik kurumların faaliyetlerinde kullandıkları kişisel
koruyucular,
ç Kara taşımacılığında kullanılan kişisel koruyucular,
d Spor ekipmanı,
e Nefsi müdafaayı veya caydırmayı hedefleyen ekipman,
f Riskleri ve istenmeyen durumları saptayan ve ikaz eden taşınabilir cihazlar.
Dayanak
MADDE 3 – 1 Bu Yönetmelik;
a 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 uncu maddesine
dayanılarak,
b 30/11/1989 tarihli ve 89/656/EEC sayılı Avrupa Birliği Konsey Direktifi ve 21/12/1989
tarihli ve 89/686/EEC sayılı Avrupa Birliği Konsey Direktifine paralel olarak,
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – 1 Bu Yönetmelikte geçen;
a Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
b Kişisel koruyucu donanım: 29/11/2006 tarihli ve 26361 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği esas alınmak üzere;
1 Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla
riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan, bu amaca uygun
olarak tasarımı yapılmış tüm alet, araç, gereç ve cihazları,
2 Kişiyi bir veya birden fazla riske karşı korumak amacıyla üretici tarafından bir bütün
haline getirilmiş cihaz, alet veya malzemeden oluşmuş donanımı,
3 Belirli bir faaliyette bulunmak için korunma amacı olmaksızın taşınan veya giyilen
donanımla birlikte kullanılan, ayrılabilir veya ayrılamaz nitelikteki koruyucu cihaz, alet
veya malzemeyi,
4 Kişisel koruyucu donanımın rahat ve işlevsel bir şekilde çalışması için gerekli olan ve
sadece bu tür donanımlarla kullanılan değiştirilebilir parçalarını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İşverenin Yükümlülükleri
Genel kural
MADDE 5 – 1 Kişisel koruyucu donanım, risklerin, toplu korunmayı sağlayacak teknik
önlemlerle veya iş organizasyonu ve çalışma yöntemleriyle önlenemediği, tam olarak
sınırlandırılamadığı durumlarda kullanılır. Kişisel koruyucu donanım, iş kazası ya da
meslek hastalığının önlenmesi, çalışanların sağlık ve güvenlik risklerinden korunması,
sağlık ve güvenlik koşullarının iyileştirilmesi amacıyla kullanılır. İşveren, toplu korunma
tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik verir.
Genel hükümler
MADDE 6 – 1 Kişisel koruyucu donanımların işyerlerinde kullanımı ile ilgili olarak
aşağıdaki hususlara uyulur;
a İşyerinde kullanılan kişisel koruyucu donanım, Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği
hükümlerine uygun olarak tasarlanır ve üretilir. Tüm kişisel koruyucu donanımlar;
1 Kendisi ek risk oluşturmadan ilgili riski önlemeye uygun olur.
2 İşyerinde var olan koşullara uygun olur.
3 Kullananın ergonomik gereksinimlerine ve sağlık durumuna uygun olur. 4 Gerekli ayarlamalar yapıldığında kullanana tam uyar.
5 Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği kapsamına giren ürünlerde uygun şekilde CE
işareti ve Türkçe kullanım kılavuzu bulundurur.
b Birden fazla riskin bulunduğu ve çalışanın bu risklere karşı aynı anda birden fazla kişisel
koruyucu donanımı kullanmasını gerektiren durumlarda, bir arada kullanılmaya uygun
olan ve bir arada kullanıldığında söz konusu risklere karşı koruyuculuğu etkilenmeyen
kişisel koruyucu donanımlar seçilir.
c Kişisel koruyucu donanımların kullanım şartları ve özellikle kullanılma süreleri; riskin
derecesi, maruziyet sıklığı, her bir çalışanın iş yaptığı yerin özellikleri ve kişisel koruyucu
donanımın performansı dikkate alınarak belirlenir.
ç Tek kişi tarafından kullanılması esas olan kişisel koruyucu donanımların, zorunlu hallerde
birden fazla kişi tarafından kullanılmasını gerektiren durumlarda, bu kullanımdan dolayı
sağlık ve hijyen problemi doğmaması için her türlü önlem alınır.
d İşyerinde, her bir kişisel koruyucu donanım için, bu maddenin a ve b bentlerinde
belirtilen hususlarla ilgili yeterli bilgi bulunur ve bu bilgilere kolayca ulaşılabilir.
e Kişisel koruyucu donanımlar, işveren tarafından ücretsiz verilir, imalatçı tarafından
sağlanacak kullanım kılavuzuna uygun olarak bakım, onarım ve periyodik kontrolleri
yapılır, ihtiyaç duyulan parçaları değiştirilir, hijyenik şartlarda muhafaza edilir ve kullanıma
hazır bulundurulur.
f İşveren, kişisel koruyucu donanımları hangi risklere karşı kullanacağı konusunda çalışanı
bilgilendirir.
g İşveren, kişisel koruyucu donanımların kullanımı konusunda uygulamalı olarak eğitim
verilmesini sağlar.
ğ Kişisel koruyucu donanımlar, istisnai ve özel koşullar hariç, sadece amacına uygun
olarak kullanılır.
h Kişisel koruyucu donanımlar çalışanların kolayca erişebilecekleri yerlerde ve yeterli
miktarlarda bulundurulur.
2 Kişisel koruyucu donanımlar talimatlara uygun olarak kullanılır, bakımı ve temizliği
yapılır. Talimatlar çalışanlar tarafından anlaşılır olmak zorundadır.
Kişisel koruyucu donanımların değerlendirilmesi ve seçimi
MADDE 7 – 1 İşveren, yapılacak risk değerlendirmesi sonucu alınacak iş sağlığı ve
güvenliği tedbirleri ile kullanılması gereken kişisel koruyucu donanımı belirler.
2 İşyerinde kullanılacak kişisel koruyucu donanımlar aşağıda belirtilen hususlar göz
önünde bulundurularak değerlendirilir;
a İşveren, kişisel koruyucu donanımları seçmeden önce, koruyucuların bu Yönetmeliğin 6
ncı maddesinin a ve b bentlerindeki şartlara uygun olup olmadığını değerlendirir. Bu
değerlendirme aşağıdaki hususları içerir;
1 Diğer yöntemlerle önlenemeyen risklerin analiz ve değerlendirmesi,
2 Kişisel Koruyucu Donanımın kendisinden kaynaklanabilecek riskler göz önünde
bulundurularak, bu maddenin a bendinin 1 numaralı alt bendinde belirtilen risklere
karşı etkili olabilecek özelliklerinin tanımlanması,
3 Seçilecek kişisel koruyucu donanımın özellikleri ile bu maddenin a bendinin 2 numaralı
alt bendine göre belirlenen özelliklerin karşılaştırılması.
b Kişisel koruyucu donanımın herhangi bir parçasında değişiklik yapıldığı takdirde bu
maddenin a bendindeki değerlendirme yeniden yapılır.
Kullanım kuralları
MADDE 8 – 1 5, 6 ve 7 nci maddelerde belirtilen koşulları sağlayan kişisel koruyucu
donanımlar, Ek-3’te belirtilen işlerde ve benzeri işlerde, toplu korunma yöntemleri ile
risklerin önlenemediği veya tam olarak sınırlandırılamadığı durumlarda kullanılır. Ek-1’de
örneği verilen tabloya göre riskler değerlendirilir ve çalışanların sağlık ve güvenliği
yönünden kişisel koruyucu donanım kullanılması gereken durumlar belirlenir. İşveren Ek-
2’de belirtilen kişisel koruyucu donanımlardan gerekli olanları sağlar. Çalışanların bu
kişisel koruyucu donanımları uygun şekilde kullanmaları için her türlü önlemi alır.
2 Çalışanlar, 6331 sayılı Kanunun 19 uncu maddesine uygun olarak, iş sağlığı ve güvenliği
ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda kendilerine
sağlanan kişisel koruyucu donanımları doğru kullanmakla, korumakla, uygun yerlerde ve
uygun şekilde muhafaza etmekle yükümlüdür.
3 Çalışanlar kişisel koruyucu donanımda gördükleri herhangi bir arıza veya eksikliği
işverene bildirirler. Arızalı bulunan kişisel koruyucu donanımlar arızalar giderilmeden ve
gerekli kontrolleri yapılmadan kullanılmaz. Çalışanlara verilen kişisel koruyucu
donanımlar her zaman etkili şekilde çalışır durumda olur, temizlik ve bakımı yapılır ve
gerektiğinde yenileri ile değiştirilir. Kişisel koruyucu donanımlar her kullanımdan önce
kontrol edilir.
Çalışanların bilgilendirilmesi
MADDE 9 – 1 İşveren, kişisel koruyucu donanımların kullanımı esnasında alınması
gereken sağlık ve güvenlik önlemleri hakkında çalışanlara ve temsilcilerine bilgi verir.
Çalışanların görüşlerinin alınması ve katılımının sağlanması
MADDE 10 – 1 İşveren, bu Yönetmelik ve eklerinde belirtilen konularda 6331 sayılı
Kanunun 18 inci maddesi hükümleri gereğince çalışanların veya temsilcilerinin görüşlerini
alır ve katılımlarını sağlar. 2 İşveren, destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin, kullanılması gereken kişisel
koruyucu donanımların belirlenmesi konularında önceden görüşlerinin alınmasını sağlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 11 – 1 11/2/2004 tarihli ve 25370 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Kişisel
Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik yürürlükten
kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 12 – 1 Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 13 – 1 Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.
EK: 1
EK - 1
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM KULLANIMINA İLİŞKİN RİSK BELİRLEME TABLOSU ÖRNEĞİ
R İ S K L E R
F İ Z İ K S E L K İ M Y A S A L B İ Y O L O J İ K
MEKANİK TERMALELEKTRİK RADYASYON GÜRÜLTÜ
AEROSOLLARSIVILARGAZLAR-
BUHARLAR
Yüksekten
Düşmeler Kesikler
Batmalar Çarpmalar
Kesikler
Sıyrıklar
Titreşim
Kaymalar
Düşmeler
Sıcaklık Alev
Soğuk
İyonize Olmayan
İyonize
Tozlar, Lifler
Duman
Buhar
Sıvıya Batma
Sıçrama
Püskürme
Zararlı Bakteriler
Zararlı Virüsler
Mantarlar
Mikrobiyolojik Mikotik fungi
olmayan
Antijenler
VÜCUDUN
KISIMLARI BAŞ
Kafatası Kulak Göz
Solunum
Yolu
Yüz
Baş
Tamamı
ÜST
BEDEN El
