Blog / Kimyasal Ölçüm Nedir?
Kimyasal Ölçüm Nedir?
Kimyasal Ölçüm Nedir ve Basamakları Nelerdir?
İşyeri çalışma ortamında çalışanların sağlık ve güvenlikleri için tehlike ve risk oluşturan çeşitli madde ve etkenlerin varlığının saptanması, düzeylerinin ölçülmesi ve gerektiğinde kontrol altına alınması amacıyla yapılan tüm faaliyetlere “Çalışma Ortam Gözetimi” denir.
Çalışma ortamı Gözetiminde hammadde içersinde Kullanılan kimyasal maddenin Ortam içerisinde oluşturduğu toz, duman ve kişiler üzerinde bıraktığı maruziyet değerlerinin belirli teknik ve cihazlar ile ölçülüp Günlük Maruziyet değerlerinin, Haftalık Maruziyet değerlerinin ve STEL Değerlenirinin belirlenmesi işlemine Kimyasal Ölçüm denir.
Tehlikeli maddelere maruz kalmanın ve diğer çalışma koşullarının tanımlanması, maruz kalan çalışanların tanımlanması ve farklı çalışan gruplar için maruziyet düzeylerinin değerlendirilmesi için yürütülmektedir.
Ortam Ölçümlerine ait Bazı tanımlar;
Çok toksik madde:
Çok az miktarlarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddelerdir.
Toksik madde:
Az miktarlarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddelerdir.
Zararlı madde:
Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddelerdir.
Aşındırıcı madde:
Canlı doku ile temasında, dokunun tahribatına neden olabilen maddelerdir.
Tahriş edici madde :
Mukoza veya cilt ile direkt olarak ani, uzun sureli veya tekrarlanan temasında lokal eritem, skar veya ödem oluşumuna neden olabilen, aşındırıcı olarak sınıflandırılmayan maddelerdir.
Alerjik madde:
Solunduğunda, cilde nüfuz ettiğinde aşırı derecede hassasiyet meydana getirme özelliği olan ve daha sonra maruz kalınması durumunda karakteristik olumsuz etkilerin ortaya çıkmasına neden olan maddelerdir.
Kanserojen madde:
Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deriye nüfuz ettiğinde kanser oluşumuna neden olan veya kanser oluşumunu hızlandıran maddelerdir.
Mutajen madde:
Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deriye nüfuz ettiğinde kalıtımsal genetik hasarlara yol açabilen veya bu etkinin oluşumunu hızlandıran maddelerdir.
Mesleki maruziyet sınır değeri: Başka şekilde belirtilmedikçe, 8 saatlik sürede
Çalışanların solunum bölgesindeki havada bulunan kimyasal madde konsantrasyonunun zaman ağırlıklı ortalamasının üst sınırıdır.
Solunum bölgesi:
Merkezi, kişinin kulaklarını birleştiren çizginin orta noktası olan 30 cm yarıçaplı kürenin, başın ön kısmında kalan yarısıdır.
Biyolojik sınır değeri:
Kimyasal maddenin, metabolitinin veya etkilenmeyi belirleyecek bir maddenin uygun biyolojik ortamdaki konsantrasyonunun üst sınırıdır.
Sağlık gözetimi:
Çalışanların belirli bir kimyasal maddeye maruziyetleri ile ilgili olarak sağlık durumlarının belirlenmesi amacıyla yapılan değerlendirmelerdir.
Kimyasal ölçümlerde esas olan ortamda bulunan toz ve dumanın ortam içerisindeki sınır ve eşik değerleridir.
Gaz ve Buhar Ölçümü;
İşin yürütümü sırasında oluşan gaz ve buharlar önlem alınmazsa sağlık sorunlarına yol açabilecek maruziyetlere neden olabilirler.Gaz – buhar ölçümlerinde farklı yöntem ve teknikler kullanılır;
Kolorimetrik Yöntem
Cam bir tüp içinde bulunan ve duyarlı olduğu gaz ve buharlara göre özel maddelerle emdirilmiş materyalden, çalışma ortam havası belli hacim ve hızda geçirilerek renk dönüşümünün sağlandığı bir yöntemdir.
Kromatografik Yöntem
•Gaz pompaları aracılığıyla çalışma ortam havası belli hacim ve hızda aktif karbon içeren cam bir tüpten geçirilerek ortamdaki kimyasalların aktif karbonda absorblanması sağlanır.
•Absorblanan kimyasallar ve bileşikleri kullanılan detektörün duyarsız olduğu bir sıvıya desorbe edilerek gaz kromatografide kantitatif olarak analizi sağlanır.
Sensor-Detektör Yöntemi
•Genellikle ölçümü yapılacak gaz ve bileşiklere hassas sensor, detektör ve dalga boylarının kullanıldığı portatif cihazlar çalışanın üzerine takılarak veya sabit bir noktadan ölçüm yapılır. Bu tür yöntemde ek bir laboratuvar çalışması gerekmez ve ölçüm sonuçları cihaz monitöründe anında izlenebilir.
