Blog / AB Ekonomik ve sosyal uyum fonları
AB Ekonomik ve sosyal uyum fonları
1959 yılında başlayan Türkiye-AB ilişkilerinin en önemli ayaklarından birisi mali işbirliğidir. Adaylık statüsünün kesinleştiği 1999 yılı ile üyelik müzakerelerinin başladığı 3 Ekim 2005 tarihi AB ile olan mali işbirliğinde yeni birer dönem başlatmıştır. Adaylık statüsünün kesinleşmesiyle başlayan 2002-2006 dönemi mali yardımları ile ağırlıklı olarak müktesebat uyumuna yönelik kurumsal kapasite artırma projeleri finanse edilmiştir. Avrupa Birliği’nin yeni bütçe dönemi olan 2007-2013 periyodunda ise daha kapsamlı alanlarda fon sağlanan bir süreç başlamıştır.
Bu kapsamda, Avrupa Birliği, aday ve potansiyel adaylara sağlanan tüm katılım öncesi yardımların çerçevesini çizmek üzere Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı’nı Instrument for Pre-Accession Assistance-IPA uygulamaya koymuştur.
Katılım Öncesi Yardım Aracı Instrument for Pre-accession Assistance - IPA
Yaşanan gelişmelere paralel olarak, Avrupa Birliği 2007 – 2013 yıllarına ait bütçe dönemiyle birlikte aday ülkelere sağladığı mali yardım mekanizmasında değişikliğe gitmiştir. Buna göre aday ve potansiyel aday ülkelere yapılan mali yardımlar Katılım Öncesi Yardım Aracı IPA adı altında birleştirilmiştir.
Beş bölüm halinde yapılandırılan IPA, geçiş dönemi ve kurumsal yapılanma desteği yanı sıra çevre, ulaştırma, bölgesel rekabet, insan kaynakları kalkınması ve kırsal kalkınma olarak belirlenen yeni alanlarda katılım öncesi mali destek sağlamaktadır. Ayrıca aday ülkeler, katkı payları kısmen IPA altında finanse edilmekte olan Birlik Programlarına katılmaya devam etmektedir.
IPA Bileşenleri:
I. Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma
II. Sınır Ötesi İşbirliği
III. Bölgesel Kalkınma
IV. İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi
V. Kırsal Kalkınma IPARD
IPA kapsamında 2007-2013 yılları itibarıyla ülkelere tahsis edilen fon yaklaşık 9.9 milyar avro tutarındadır. Bu tutarın yaklaşık yarısını oluşturan 4,8 milyar avro, nüfus ve yüzölçümü büyüklüğü dikkate alınarak Türkiye için ayrılmış durumdadır.
IPA Dönemi 2007-2013 Türkiye Mali Yardım Miktarları milyon avro
BİLEŞEN
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
TOPLAM
I.Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma
256,7
256,1
239,6
217,8
231,3
227,5
238,5
1.667,5
II. Sınır Ötesi İşbirliği
2,1
2,9
3,0
3,1
5,1
2,2
2,2
20,6
III. Bölgesel Kalkınma
167,5
173,8
182,7
238,1
293,4
356,1
366,9
1.778,4
IV. İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi
50,2
52,9
55,6
63,4
77,6
83,2
91,2
474,1
V. Kırsal Kalkınma
20,7
53,0
85,5
131,3
172,5
187,4
204,2
854,6
TOPLAM:
497,2
538,7
566,4
653,7
779,9
856,3
903,0
4.795,2
IPA’nın temel amacı aday ülkenin AB’ye üye olma yolundaki ihtiyaç ve önceliklerine hizmet eden projelerin desteklenmesidir. Projeler aracılığıyla kullandırılan fonlar, AB müktesebatına uyumu ve bu uyum için gerekli idari kapasite oluşturulmasını hedefler. Bununla beraber ekonomik ve sosyal uyumun sağlanmasına bölgesel kalkınma, tarımsal ve kırsal kalkınma, sınır ötesi işbirliği ve KOBİ projeleri yönelik projeler de mali yardımlar içerisinde gün geçtikçe artmaktadır.
IPA, katılımcı ülke Hırvatistanın yanı sıra aday statüsündeki ülkeleri İzlanda, Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Türkiye ve potansiyel aday statüsündeki ülkeleri Arnavutluk, Bosna-Hersek ve Kosova kapsamaktadır.
2007-2013 IPA Dönemi AB Mali Yardımının Aday ve Potansiyel Aday Ülkelere Göre Dağılımı
Yüzölçümü km²
Avro/km²
Nüfus-2006
Avro/Kişi
TOPLAM Milyon Avro 2007-2013
Oran
Hırvatistan
56,594
17,634
4,443,000
224.6
998
10.0%
Makedonya
25,713
23,918
2,039,000
301.6
615
6.2%
Türkiye
783,562
6,119
72,520,000
66.1
4795
48.2%
Arnavutluk
2,875
206,957
3,149,000
188.9
595
6.0%
Bosna Hersek
1,209
12,810
3,843,000
170.7
656
6.6%
Karadağ
13,812
17,087
624,000
378.2
236
2.4%
Sırbistan
77,474
17,890
7,425,000
186.7
1386
13.9%
Kosova
10,887
58,326
2,070,000
306.8
635
6.4%
İzlanda*
30
0.3%
TOPLAM
1,022,126
9,489
96,113,000
103.5
9944
100.0%
*İzlanda yardımlardan 2011 yılında faydalanmaya başlamıştır.
IPA bileşenlerinin programlanması ve önceliklerin belirlenmesinde, AB mali yardımının hangi sektörlerde kullanılabileceğine işaret eden ana belge “Çok Yıllı Endikatif Planlama Belgesi”dir Multi-Annual Indicative Planning Document - MIPD. Söz konusu belge 3 yıllık dönemler itibarıyla hazırlanmakta olup, ülkemizin katkılarıyla Avrupa Komisyonunca yıllık olarak revize edilmektedir. Komisyonun yeni yaklaşımı çerçevesinde, 2011-2013 dönemiyle birlikte uygulanacak projelerin, MIPD belgesinde belirlenen öncelikli sektörlerde yoğunlaşması hedeflenmiştir. Bu yaklaşımın amacı kısıtlı kaynakların daha spesifik alanlarda kullanılarak projelerin etkilerinin ve sonuçlarının çok daha hissedilir ve görünür hale gelmesidir.
IPA programı kapsamında faydalanıcı ülkelere tahsis edilecek kaynaklar, Komisyon tarafından, çok yıllı olarak her bir aday ve potansiyel ülkeye ve her bir bileşen için ayrı ayrı belirlenecektir. Bununla birlikte, tahsis edilecek kaynaklar, yıllık olarak, ihtiyaç analizi, ilgili ülkenin fonları absorbe etme ve yönetim kapasitesi gibi faktörler dikkate alınarak gözden geçirilecektir. Böylece, Avrupa Komisyonunun yıllık genişleme paketi içerisinde üç yıllık bir perspektifi içeren Çok yıllı İndikatif Mali Çerçeve Multi Annual Financial Framework – MIFF ’nin hazırlanması öngörülmüştür.
Çok Yıllı İndikatif Mali Çerçeve Belgesi uyarınca, 2007-2013 dönemi için Türkiye’ye toplam 4,831 milyar Avroluk AB kaynağının tahsis edilmesi öngörülmektedir. Kaynakların bileşenlere ve yıllara göre dağılımı şu şekildedir:
MIFF Kapsamında Türkiye’ye Yapılan Bileşen Bazlı Mali TahsisatlarMilyon Avro
IPA Bileşenleri
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma
256,7
256,1
239,6
217,8
231,3
227,5
246,3
Sınır Ötesi İşbirliği
2,097
2,875
3,049
3,090
5,132
2,175
2,218
Bölgesel Kalkınma
167,5
173,8
182,7
238,1
293,4
356,8
378
İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi
50,2
52,9
55,6
63,4
77,6
83,9
96
Kırsal Kalkınma
20,7
53
85,5
131,3
172,5
189,8
213
Toplam
497,2
538,7
566,4
653,7
779,9
860,2
935,5
2007-2013 Dönemi IPA Kapsamında Yapılacak Toplam AB Tahsisatı
4,831
Kaynak: Avrupa Komisyonu, MIFF, 2012-2013.
Yeni mali yardım yaklaşımının hedeflerinden biri de, sonuçları daha görünür ve hissedilir projelerin uygulanması yoluyla hazırlıkları devam eden 2014-2020 AB bütçesinde ülkemize ayrılan payın daha da artırılmasıdır. Bu noktada, ülkemizin 2007-2010 döneminde sergilediği ve 2011-2013 döneminde sergilemekte olduğu performans, hem yapılacak fon tahsisatı hem de genel anlamda Türkiye’nin AB’ye üyeliği konusunda üye ülke kanaatlerini olumlu yönde etkileyecektir. Bu dönemde ulusal çıkarlarımızın korunması yönünde AB tarafından alınacak kararlarda etkili olabilme ve daha aktif rol alabilmeye yönelik hazırlık çalışmaları başlamış durumdadır.
IPA kapsamındaki mali yardımlardan faydalanabilmek için, yararlanıcı ülkenin gerekli idari yapıları oluşturması zorunludur. Bu idari yapıların ne olduğu ve fonksiyonları, IPA Uygulama Tüzüğünde açıklanmaktadır. Yararlanıcı ülke, bu idari birim ve otoriteler arasında görevler ayrımını sağlamakla yükümlüdür. Söz konusu birim ve otoriteler kurulup işlemeye başladıktan sonra AB, yardım fonları üzerindeki yönetim yetkisini yararlanıcı ülkeye devretmektedir.
Türkiye, bu yeni mali yardım mekanizmasının işleyişini düzenlemek üzere Avrupa Komisyonu ile 2008 yılında bir IPA Çerçeve Anlaşması imzalamıştır. Bu anlaşma gereğince ayrıca, Merkezi Olmayan Yapılanmanın IPA düzenlemelerine uygun olarak yeniden düzenlenmesi amacıyla 2011/15 sayılı bir Başbakanlık Genelgesi yayımlanmıştır.
Genelge uyarınca Türkiye’de oluşturulan yapı ve fonksiyonlar şöyledir:
· Ulusal IPA Koordinatörü NIPAC: Katılım Öncesi Yardımın genel koordinasyonunu sağlamak üzere Avrupa Birliği Müsteşarı görevlendirilmiştir. Koordinatörün sekretarya hizmetlerini AB Bakanlığı yürütür. www.ab.gov.tr
· Bölgesel Kalkınma ve İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Bileşenleri için Stratejik Koordinatör: Stratejik Uyum Çerçeve Belgesini hazırlamak üzere Kalkınma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı görevlendirilmiştir. Koordinatörün sekretaryasını Kalkınma Bakanlığı yürütür. http://www.kalkinma.gov.tr/Kalkinma.portal
· Yetkili Akreditasyon[5] Görevlisi: Ulusal Yetkilendirme Görevlisi ve Ulusal Fonun akredite edilmesi, izlenmesi, akreditasyonun askıya alınması ve kaldırılmasından sorumlu olan, Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan’dır.
· Ulusal Yetkilendirme Görevlisi NAO: Ulusal Fon’un başı olarak Türkiye’de AB fonlarının mali yönetiminden; bu çerçevede yapılan işlemlerin mevzuata ve usule uygunluğundan ve ilgili yönetim ve kontrol sistemlerinin etkin işleyişinden sorumludur. Görev, Hazine Müsteşarı’na verilmiştir.
· Ulusal Fon: Sağlanan yardımların mali yönetiminden sorumlu fon Hazine Müsteşarlığında Ulusal Fon Daire Başkanlığı altında örgütlenmiştir. www.hazine.gov.tr
· IPA bileşeni veya programı itibarıyla bir Program Otoritesi: IPA programlarının, sağlıklı mali yönetim prensibine uygun olarak yönetiminden ve uygulanmasından sorumludur; ihaleye çıkma, sözleşme yapma, ödeme ve raporlama yapmakla görevlidir. Türkiye’de IPA 3. Bileşeni ‘Bölgesel Kalkınma’ alanında yetkili program otoriteleri Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı http://op.ubak.gov.tr, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı http://www.ipa.gov.tr/TR/Anasayfa.aspx, ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığıdır http://ipa.sanayi.gov.tr/tr/default. IPA 4. Bileşeni olan ‘İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi’ ile ilgili program otoritesi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı olarak belirlenmiştir. http://wwwremote.ikg.gov.tr/openform/HRDOP.aspx
Beşinci bileşen Kırsal Kalkınma ile ilgili program otoriteleri ise Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı www.tarim.gov.tr ile Tarımsal ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu’dur http://www.tkdk.gov.tr.
· Merkezi Finans ve İhale Birimi MFİB ve Program Yetkilendirme Görevlisi: MFİB ihalelere ilişkin AB kural, düzenleme ve usullerine bağlı kalınmasını ve uygun bir raporlama sisteminin işlemesini sağlar. Birimin başkanı Program Yetkilendirme Görevlisi olarak belirlenmiştir.
AB fonlarının ihale edilmesinde rekabet ortamının yaratılması, AB kamu satın alma kurallarına göre yapılmaktadır. Başarılı başvuru/teklif sahipleriyle, projelerin uygulanması için üstlendikleri aktiviteler kapsamında, sözleşmeler imzalanır. Sözleşmeler beş çeşit olabilir; hizmet, mal alımı, inşaat işleri, hibeler, eşleştirme. Şeffaflık ve eşit muamelenin sağlanması için ihaleler ve teklif çağrıları düzenli olarak aşağıdaki web sayfalarında yayımlanır:
www.mfib.gov.tr;
www.avrupa.info.tr;
https://webgate.ec.europa.eu/europeaid/online-services/index.cfm?ADSSChck=1306761231084&do=publi.welcome&userlanguage=en
Projelerin zamanında, doğru ve başarılı biçimde uygulanmasını takiben, yüklenicilere MFİB tarafından ödemeleri yapılır. Bu ödemeler ancak yüklenicilerin yükümlülüklerini yerine getirmeleri ve AB satın alma kurallarına uymaları koşuluyla yapılır.
Tüm ihale sürecinde AB prosedürlerinin izlenmesini sağlamak üzere Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu, her projenin ihale ve sözleşme aşamasında önceden onay verir. Türkiye, AB fonlarının uygulamasında, AB kural ve prosedürlerine göre sağlam finansman yönetim tecrübesine sahip olduğunda “önceden onay” mekanizması “sonradan kontrol” mekanizması ile değişecektir. Merkezi Finans ve İhale Biriminin faaliyetleri Türkiye içerisinde Denetim Otoritesi ve Sayıştay denetimindedir. Avrupa Birliği Sayıştayı da Merkezi Finans ve İhale Birimi üzerinde denetleme yetkisine sahiptir.
· Denetim Otoritesi: Bu alanda Hazine Kontrolörleri Kurulu görevlendirilmiş olup, mali yardım aracının yönetimi ile kontrol sistemleri ve faaliyetlerini denetler, rapor eder. www.hazine.gov.tr
IPA-I Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma
IPA uygulamasının en önemli bileşenlerinden biri olan Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma bileşeninden kamu kurum/kuruluşları faydalanmaktadır.
Müktesebat uyumu, kamu yönetimi reformu, adalet ve içişleri reformu, sivil toplumun gelişimi ve temel haklar, çevre politikası, eğitim ve sağlık sistemi reformu, yolsuzluğa karşı daha verimli ve etkili bir mücadele yürütülmesi ve mali kontrol gibi konular projeler yoluyla bu bileşen altında finanse edilmektedir.
Bu bileşenin diğer önemli bir ayağını, AB-Türkiye sivil toplum diyaloğunun geliştirilmesi oluşturur. Bu bağlamda AB Bakanlığı tarafından yürütülen ve 2006 yılından beri uygulanan Sivil Toplum Diyaloğu projeleri yoluyla yüzlerce sivil toplum kuruluşu programa dahil olmuş ve olmaya devam etmektedir. www.ab.gov.tr
Bunun yanı sıra, bileşen altındaki fonlar ülkemizin 2006 yılından beri katılım sağladığı Birlik Program ve Ajanslarına katılımı desteklemektedir. Bu program ve ajanslar ülkeler arası işbirliği ve iletişimin geliştirilerek ortaklık bilinci, yenilikçilik ve girişimcilik anlayışının yerleşmesinin sağlanmasını hedefler. Vatandaşların, işletmelerin, sivil toplum kuruluşlarının, kamu kurumlarının bu programlara katılımı mümkündür.
IPA-II Sınır Ötesi İşbirliği
Türkiye bu bileşen altında Türkiye-Bulgaristan Sınır Ötesi İşbirliği Programı ve Avrupa Komşuluk ve Ortaklık Aracı ENPI Karadeniz Havzası Programı’na katılım sağlamaktadır. AB Bakanlığı, Haziran 2010 tarihinden itibaren Sınır Ötesi İşbirliği Programlarının Ulusal Otoritesi olarak görev yapmaktadır.
Türkiye’de Edirne ve Kırklareli illeri ile Bulgaristan’da Burgaz, Yambol ve Hasköy şehirlerini kapsayan Türkiye-Bulgaristan Sınır Ötesi İşbirliği Programı’nın birinci teklif duyurusu altında onaylanan 10,6 milyon avro tutarında projelerin finansmanıyla, çoğunlukla bölgesel etki oluşturabilecek ufak çaplı kültürel ve sosyal öğeler içeren projeler desteklenmektedir. Program için yukarıdaki illerde bulunan yerel/bölgesel otoriteler, merkezi hükümet yönetimlerinin bölgesel ofis ve diğer ilgili yapıları, iş destek kurumları ve organizasyonları–ticaret, endüstri ve esnaf odaları, işgücü piyasası yönetim kurumları; turizm kurulları ve birlikleri; eğitim kurumları ve organizasyonları ile STK’lar başvuruda bulunabilmektedir.
Karadeniz Havzasında Sınır Ötesi İşbirliği Programı daha güçlü bir bölgesel işbirliği ve ortaklık sağlanmasını hedefler. Türkiye’nin yanı sıra Bulgaristan, Ermenistan, Gürcistan, Moldova, Romanya, Ukrayna, Yunanistan’ın yer aldığı program altında, İstanbul dâhil olmak üzere Karadeniz kıyısında ve civarında bulunan 25 ilde finanse edilecek projelerin, programa katılan diğer ülkelerle işbirliği içinde yürütülmesi ve sınır ötesi etki doğuracak nitelikte olması gerekmektedir. Kültür ve eğitim alanındaki girişimlerin yanı sıra ekonomik ve sosyal kalkınma için sınır ötesi ortaklıkların desteklenmesi, çevrenin korunması amacıyla kaynakların ve tecrübelerin paylaşılması ve farkındalık artırma konuları, programın öncelikleri arasında yer almaktadır.
Programın birinci teklif duyurusu kapsamında Türk ortağı içeren dokuz proje ile sözleşme imzalanmıştır. 2011 yılı Haziran ayında çıkılan ikinci çağrı için yaklaşık 5,5 milyon avro tutarında IPA fonu tahsis edilmiştir.
IPA-III Bölgesel Kalkınma
Bölgesel Kalkınma bileşeni Çevre, Ulaştırma ve Bölgesel Rekabet Edebilirlik ana başlıklarından oluşmaktadır. Bu alanlardaki projelerin ülkemizde yürütülmesinden sırasıyla Çevre ve Şehircilik, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlıkları sorumludur. Büyük yatırımlar içeren bu bileşen, aday ülke için bir anlamda üyelik sonrası yapısal fonlara hazırlık niteliğini taşır.
Bu bileşen altında hazırlanan çok yıllı Operasyonel Programlar, stratejik belge ve projeler için yol haritası niteliğindeki dokümanlardır. Bu amaçla onaylanmış olan 2007-2009 Ulaştırma, Çevre ve Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programları 2010-2013 yılları perspektifini içerecek şekilde yeniden düzenlenmiştir.
Ulaştırma Operasyonel Programı ile etkin ve dengeli bir ulaşım sistemi oluşturulması, inşa edilecek Trans-Avrupa Şebekeleri TEN-T üzerinde emniyet ve karşılıklı işletilebilirliği sağlamak için ülkemizin ulaştırma altyapısının iyileştirilmesi hedeflenmiştir. http://op.ubak.gov.tr
Çevre Operasyonel Programı ile çevrenin korunması, halkın çevre anlamında yaşam standardının iyileştirilmesi, atık su arıtma, kaliteli içme suyu sağlanması ve entegre katı atık tesislerinin kurulması amaçlanmaktadır. http://www.ipa.gov.tr/TR/Anasayfa.aspx
Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı ile ülkemiz ekonomisinin rekabet gücünün artırılması ve bölgesel sosyoekonomik farklılıkların azaltılması amaçlanmaktadır. http://ipa.sanayi.gov.tr/tr/default
IPA –IV İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi
Bu alanda ülkemiz diğer aday ülkeler gibi, Birlik uyum politikalarının uygulanması ve idaresine yönelik hazırlıklar, özellikle de Avrupa İstihdam Stratejisi çerçevesinde Avrupa Sosyal Fonu’na uyum hazırlıkları konularında desteklenmektedir.
Çalışma ve Soysal Güvenlik Bakanlığı tarafından koordinasyonu sağlanan “İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Operasyonel Programı” kişi başı milli geliri Türkiye ortalamasının %75’inin altında kalan bölgelerdeki istihdam kapasitesinin artırılması ve beşeri sermayenin güçlendirilmesini hedeflemektedir. Bu çerçevede İstihdam, Eğitim ve Sosyal İçerme öncelik alanları olarak belirlenmiştir. http://wwwremote.ikg.gov.tr/openform/HRDOP.aspx
İstihdam önceliğiyle özellikle gençlerin ve kadınların istihdama katılımının artırılması ve istihdamda sürekliliklerinin sağlanması esas alınmıştır. Bu öncelik kapsamında eğitim ve mesleki eğitim yoluyla istihdama katılım konusunda bir kamu bilinci oluşturulması da öngörülmüştür. Bununla beraber kayıtlı istihdamın teşviki, daha etkin işgücü politikalarının uygulanması, daha kaliteli hizmet sağlanması ve kamu istihdam hizmetleri büyük önem taşımaktadır.
Eğitim önceliğiyle eğitim kalitesinin artırılması, başta kız çocukları olmak üzere her yaşta eğitim düzeyinin yükseltilmesi ve işgücü piyasası ile eğitim bağının kuvvetlendirilmesi amaçlanmaktadır. Hayat Boyu Öğrenme ile bu öğrenme imkânlarının yaygınlaştırılması ve iyileştirilmesi, işçi, işveren ve işletmelerin değişen şartlara uyum kabiliyetlerinin artırılması beklenmektedir.
Sosyal İçerme önceliği çerçevesinde, dezavantajlı kişilerin işgücü piyasasına ve sosyal korumaya erişimlerinin kolaylaştırılması, işgücü piyasasına erişimleri önündeki engellerin kaldırılması hedeflenmektedir.
IPA-IV bileşeni iki şekilde uygulanmaktadır:
· Operasyonlar Şemsiye Projeler: Ulusal düzeyde faaliyetlerin yürütülmesi, kurumsal kapasitenin geliştirilmesi ve ulusal politikaların belirlenmesi amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı, Türkiye İş Kurumu; Sosyal Güvenlik Kurumu gibi merkezde yer alan kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla “operasyon” olarak adlandırılan “şemsiye projeler” dir.
· Hibe Programları: Operasyonların şemsiye projelerin en önemli ayağını, yerel düzeyde ilgili tarafların kullanacağı hibe programları oluşturmaktadır. Hibe programları ile yereldeki kurumlara, sosyal taraflara, sivil toplum kuruluşlarına, üniversitelere, belediyelere, valiliklere, mevcut sorunlarını belirleme, söz konusu sorunlar için ortak çözüm önerileri geliştirme ve bunları hayata geçirme olanağı sunulur.
IPA-V Kırsal Kalkınma
Bileşen kapsamında tarım, hayvancılık, gıda, balıkçılık ve natif tarım alanlarında faaliyet gösteren işletmelere, üretici bireylere, kooperatiflere ve üretici birliklerine hibe programları aracılığı ile finansman desteği sağlanması planlanmaktadır.
Söz konusu hibe programlarının Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu TKDK tarafından, toplam 42 ili kapsayacak şekilde uygulanması planlanmıştır.
Fonlar, Türkiye’nin katılım öncesi dönemdeki öncelikleri ve ihtiyaçlarını dikkate alarak sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak üzere, tarımsal işletmeleri Birlik standartlarına yükseltmeyi amaçlayan Şubat 2008 tarihli Kırsal Kalkınma IPARD Programında saptanan öncelikler çerçevesinde kullandırılmaktadır.
Bu bileşende fonların kullanımına ilişkin tüm yetki AB tarafından TKDK’ye devredilmiştir. Diğer bileşenlerden farklı olarak bu bileşenden, kar amacı güden özel ve tüzel kişiler de yararlanabilmektedir.
Kırsal Kalkınma alanında 2007-2013 yılları için ayrılması öngörülen bütçe 854,6 milyon avrodur.
