Blog / İHRAÇ MALLARININ NUMUNESİNE VE SATIŞ ANLAŞMASINA UYGUNLUĞUNUN DENETLENMESİNE DAİR TÜZÜK
1753
İHRAÇ MALLARININ NUMUNESİNE VE SATIŞ
ANLAŞMASINA UYGUNLUĞUNUN
DENETLENMESİNE DAİR TÜZÜK
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 24.8.1965, No : 6/5176
Dayandığı Kanunun Tarihi : 10.6.1930, No : 1705
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi : 18.9.1965, No : 12104
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel hükümler
Madde 1 – Türkiye´den ihraç edilen maddelerden, Bakanlar Kurulunca tesbit ve ilan edilecekler, Ticarette Tağşiş´in Men´i ve İhracatın Murakabesi ve Korunması hakkındaki 1705 sayılı Kanun ile bu Kanuna ek olan 3018 sayılı Kanun gereğince, bu Tüzük hükümlerine göre denetlenir.
Standardı mecburi kılınan veya ihracatının denetlenmesi ayrı tüzüğe bağlanmış olan maddelere, bu Tüzük hükümleri uygulanmaz.
Madde 2 – Denetleme, ihraç edilecek maddenin nümunesine ve satış anlaşmasına veya satış anlaşmasında beyan edilen vasıf ve şartlara uygunluğunun tesbiti amaciyle yapılır.
Madde 3 – Denetlemeye tabi tutulacak maddelerde, nümunesinin ve satış anlaşmasının ihtiva ettiği vasıflar aranır. Nümune bulunmadığı ve satış anlaşmasında da vasıflar gösterilmediği veya eksik gösterildiği hallerde, bu hususlar için, Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları Birliğince kabul edilmiş olan genel kaidelerin o maddeye ait hükümler; genel kaidelerde de hüküm bulunmadığı hallerde gıda maddelerinin ve umumi sağlığı ilgilendiren eşya ve levazımın hususi vasıflarını gösteren tüzüğün o madde ile ilgili hükümleri uygulanır. Genel kaidelerde ve adı geçen Tüzükte de hüküm bulunmaması halinde, o madde için, ilgili Bakanlıklar ve Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği tarafından müştereken hazırlanıp kararname ile kabul edilerek Resmi Gazete´de yayınlanacak vasıflara göre denetleme yapılır.
Madde 4 – Satış anlaşmasında, maddenin vasıflarından başka ambalaj, markalama, nakil ve muhafaza hakkında kayıtlar bulunduğu hallerde, denetleme bunların satış anlaşmasına uygunluğunu tesbit bakımından da yapılır.
Madde 5 – Denetleme, Ticaret Bakanlığı Kontrol Teşkilatı tarafından yapılır. Kontrol teşkilatı bulunmayan yerlerden yapılacak ihracatta bu görev, ihracatçının isteği üzerine, en yakın kontrol merkezinden Bakanlıkça gönderilecek yetkililer tarafından yerine getirilir.
1754
İKİNCİ BÖLÜM
Denetlemenin yapılışı
Madde 6 – İhraç amaciyle dış piyasaya denetlemeye tabi maddeye ait nümune gönderecek olan ihracatçı, bir beyanname ile kontrol teşkilatına başvurarak nümunesinin vasıflarının tesbitini ister. Kontrol teşkilatı, rutubet, yabancı madde, özür, sınıf, tip ve mahsul yılı gibi malın vasfını belirten hususlar ekspertiz ve analiz suretiyle tesbit eder. İhracatçı bu işlem sırasında hazır bulunabilir.
Tesbit edilen vasıflar bir nümune belgesinde gösterilir ve nümune mühürlenir. Nümune belgesinin iki örneği; biri ihracatçıda kalmak ve diğeri mühürlenen nümune ile birlikte alıcıya gönderilmek üzere ihracatçıya verilir ve aslı kontrol teşkilatında saklanır.
Madde 7 – Bu Tüzük gereğince kontrol altına alınmış maddelere ait olup mühürlenmemiş ticari nümunelerin gönderilmesine PTTve Gümrük İdarelerince müsaade olunmaz.
Madde 8 – Nümunesinin vasıfları tesbit edilen malı ihraç edecek olan ihracatçı, ihraçtan en az 24 saat önce malının kontrolunu bir beyanname ile kontrol teşkilatından ister. Beyannameye, nümuneye dayanan satış anlaşmasının onaylı bir örneği, anlaşma yabancı dilde yapılmış ise onaylı bir tercümesi eklenir.
Madde 9 – Nümune gönderilmeden sadece satış anlaşmasına dayanılarak ihracat yapılacağı hallerde, ihracatçı ihraçtan en az 24 saat önce bir beyanname ile kontrol teşkilatına başvurur. Beyannameye, satış anlaşmasının onaylı bir örneği, anlaşma yabancı dilde yapılmış ise onaylı bir tercümesi eklenir.
Madde 10 – Beyannameyi alan kontrol teşkilatı, 8 inci maddedeki hallerde ihraç edilecek malın nümune belgesine ve satış anlaşmasına; 9 uncu maddedeki hallerde, satış anlaşmasına uygun olup olmadığını 6 ncı maddedeki esaslara göre kontrol eder.
Nümune belgesi ile satış anlaşması arasında fark bulunduğu takdirde kontrollarda, ihraç edilecek malın daha sonraki tarihi taşıyan anlaşmaya uygunluğu aranır.
Madde 11 – Kontrol sonunda, 3 üncü madde hükümlerinde belirtilen vasıflara uygun olan partiler için ihracatçıya gümrüğe ibraz edilmek üzere, kontrol belgesi verilir; kontrol belgesinin geçerlik süresi 1 inci madde gereğince ilan edilecek kararnamelerinde gösterilir.
Kontrol teşkilatınca, kontrol edilen partiye verilmiş olan parti numarası, bu parti ile ona ait kontrol belgesi arasında irtibatı sağlamak amaciyle; partinin ambalajları, kontrol belgesi ve diğer vesaik üzerine, ambalaj bulunmadığı hallerde partiye ait olup gümrüğe ibraz edilecek olan vesaik üzerine yazılır.
1755-1783
Bir nümune veya satış anlaşmasına ait olarak, bir defada kontrola arzedilen mallar, bir parti sayılır.
Madde 12 – Malın ihracı sırasındaki kontrollarda, mal sahibi veya temsilcisi hazır bulunur.
Madde 13 – Kontro, parti içinden rast gele ve beş ambalajdan aşağı olmamak üzere % 5 oranına kadar ayrılacak ambalajların her birinden alınacak parça nümunelerin bir araya getirilip karıştırılmasından meydana gelen "temsili nümune" üzerinde yapılır.
Dökme mallarda parça nümune, yığının en az on yerinden alınır. Parça nümune yarım kilodan, temsili nümune iki kilodan az olamaz. Sonda salınmak suretiyle alınması halinde parça ve temsili nümuneler bu miktarlardan az olabilir.
Parça ve temsili nümunenin yukarıda bildirilen miktarlardan daha az veya daha çok olması gereken veya nümune alma usulleri yukarıki fıkralarda gösterilenlere uymayan maddelerde, nümune alınma usulleri ve miktarı ticari teamüllere göre tesbit olunur.
Ticari teamüller Ticaret Bakanlığının isteği üzerine Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği tarafından tesbit edilip Ticaret Bakanlığınca Resmi Gazete´de ilan olunur.
Madde 14 – Temsili nümune üzerinde yapılan kontrol sonucuna itiraz edilmediği takdirde, bu nümune, taraflarca mühürlenerek parti hakkında anlaşmazlık çıkmadığı hallerde üç ay, anlaşmazlık çıkarsa halline kadar, kontrol teşkilatında saklanır. İhracatçı bu sürelerin bitiminden itibaren bir hafta içinde, kendine ait nümuneleri geri alabilir.
İhracatçı veya temsilcisi, kontrol sonucuna itiraz ettiği takdirde, bunu sebepleriyle birlikte beyannamenin arkasına yazar. Bu halde taraflarca mühürlenmiş olan temsili nümune, tetkik için 17 nci maddede yazılı kurula, kontrol memuru tarafından verilir.
Mal sahibinin veya temsilcisinin nümuneyi mühürlemekten çekinmesi halinde bir zabıta memuru çağırılarak nümune onun önünde kontrolu yapan memur tarafından mühürlenir ve durum hakkında tutanak düzenlenerek her ikisi tarafından imzalanır.
Madde 15 – Kontrol belgesine bağlanmış olan mallar her yerde, her zaman yeniden kontrola tabi tutulabilir.
Bu Tüzük gereğince kontrola tabi tutulacak malların ambalaj şekil ve özellikleri ve ambalajların kontroldan sonra kapatılma veya mühürlenme usulleri 1 inci madde gereğince çıkarılacak kararnamelerinde gösterilir.
Madde 16 – Nümunesine veya satış anlaşmasına uygunluk bakımından kontrola tabi tutulacağı Bakanlar Kurulunca tesbit edilmiş olan malların ihracında, gümrüklerce kontrol belgesi aranır; kontrol belgesi bulunmayan veya kontrol belgesinin süresi geçmiş olan malın ihracına müsaade edilmez.
1756-1786
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli hükümler
Madde 17 – İhracatçı veya temsilcisinin, denetleme sonucuna yapacakları itirazları incelemek ve düşüncesini bildirmek üzere, Ticaret Bakanlığının gerekli gördüğü yerlerde, üç kişilik "Bilirkişi Kurulu" teşkil edilir. Bu Kurulun başkanı Ticaret Bakanlığınca, üyelerinden biri mahalli ticaret odasınca, diğeri mahalli ticaret borsasınca seçilir.
Kurulda görev alacakların, denetlemeye tabi maddenin ihracatçılarından olması, bulunmadığı takdirde, o maddeden anlayan kişilerden bulunması şarttır.
Ticaret borsası bulunmayan yerlerde, borsa temsilcisi yerine, Bakanlığın seçtiği kişi kurula katılır.
İhraç olunacak madde sanayi mamullerinden ise ticaret odası temsilcisi yerine, sanayi odası bulunan yerlerde bu oda tarafından, bulunmayan yerlerde ticaret
odasınca, o maddenin sanayicileri arasından bir üye seçilmesi gereklidir.
Başkan ve üyelerin, aynı suretle, birer yedeği seçilir.
Başkan veya üyelerden biri, kontrol sonucuna itiraz edilmiş bulunan partinin ihracatçısının usul ve füruundan veya karı veya kocasından veya dördüncü dereceye kadar civar veya sıhri hısımlarından olduğu veya ortağı veya memur ve hizmetlisi bulunduğu takdirde, kurula yedeği katılır.
Bilirkişi Kurulu, kontrol memurunun çağrısı üzerine derhal toplanır ve anlaşmazlık konusunu, tüzük hükümlerine göre inceleyerek, 24 saat içinde, gerekçeli raporunu kontrol teşkilatına verir.
Kurul raporu, kontrol memurunun denetleme sonunda düzenlediği rapora uygun bulunursa, parti red olunur. Kurul raporuyla kontrol memurunun denetleme sonucunda düzenlediği rapor arasında fark bulunduğu hallerde, kontrol memuru, son kararını verir ve ona göre işlem yapar.
Kontrol memurunun kurul raporuna uymaması için, raporun Tüzük hükümlerine aykırı olması veya gerçeğe uymaması gerekir.
Madde 18 – Yapılan kontrol sonucunda mal, 3 üncü madde hükümlerine göre belirten vasıflara uymadığı hallerde parti red edilir. Durum beyannamesinin arkasına yazılır ve kontrol belgesi verilmez.
Ancak kontrol edilen mal, belirtilen vasıf hadlerini bir mislinden fazla aştığı hallerde, parti red edilmekle beraber, durum üç nüsha tutanakla tesbit edilir; Tutanağın bir nüshası ilgili hakkında gerekli koğuşturma yapılmak üzere Cumhuriyet Savcılığına verilir. Diğer bir nüshası gerekli işlemin yapılması için ilgilinin bağlı bulunduğu mesleki teşekküle bildirmek üzere Ticaret Bakanlığına gönderilir. Tutanağın diğer nüshası kontrol teşkilatında saklanır.
Madde 19 – 1705 ve 3018 sayılı kanunlara dayanılarak hazırlanan ve Danıştay´ca incelenen bu Tüzük hükümleri Resmi Gazete´de yayımı tarihinden 15 gün sonra yürürlüğe girer.
Madde 20 – Bu Tüzük hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
