Zafer UYGUN / AB Uzmanı (Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü)
Ülkelerin uygulamaya koydukları bilim-teknoloji politikalarının ve gerçekleştirilen araştırmaların sonucu elde edilen bilginin sanayiye aktarılması, ülkelerin kalkınmalarının belli bir sistem içinde düzenli ve sürekli hale gelmesini sağlamaktadır. Bu çerçevede Türkiye’nin bilim, teknoloji ve inovasyon konularında ulusal stratejisinin uygulanması ve faaliyetlerinin uluslararası boyuta taşınmasında yeni bir yaklaşım olan bilim diplomasisi faaliyetlerine başlanılmış, Bakanlığımızın yurt dışı teşkilatı kurulması yönünde önemli adımlar atılmıştır.
Bilim diplomasisi, milletler arasında gerçekleşen tüm bilimsel faaliyetlerin insanlığın ortak problemlerini çözmek ve bilgi temelli uluslararası ortaklıklar inşa etmek için kullanılması çabası olarak tarif edilebilir. Bilim diplomasisi çalışmaları, uluslararası bilimsel araştırma grupları oluşturulması ve desteklenmesi, kamu birimlerinde bilimsel kapasite oluşturulması ve ulusal menfaatleri etkiyebilecek bilimsel gelişmelerin takip edilmesi ve değerlendirilmesi açısından önem taşımaktadır.
Bilim diplomasisi üç farklı koldan yürütülen faaliyetleri kapsamaktadır: Bu faaliyet alanları; (1) Tüm dış politikaların ve ilişkilerin bilimsel, rasyonel bir zeminde yürütülmesi manasında diplomaside bilim, (2) uluslararası bilimsel işbirliği imkânları aranması anlamında bilim için diplomasi ve (3) diplomatik ilişkilerin kurulması ve güçlendirilmesi için bilimsel işbirliği zemininden yararlanılması manasına diplomasi için bilim olarak sıralanabilir.
“Uluslararası bilimsel ve teknolojik gelişmeleri yakından izleyerek, karar alma süreçlerini zamanında ve doğru bilgilerle beslemek; Türkiye’nin bilimsel görünümünü, etkinliğini artırmak ve yurt dışında bulunan Türk bilim adamlarının Türkiye’ye katkılarını artırmak için bilim diplomasisi faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda, 07/02/2013 tarihli ve 28552 sayılı Resmi Gazete’de Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yurt dışı teşkilatında görevlendirilmek üzere yeni ve yoğun teknolojik, akademik çalışmaların yapıldığı ABD, Almanya, Çin, Güney Kore ve Japonya’da Bilim ve Teknoloji Müşavirliği kadrosu adı altında diplomatik temsilcilik tahsis edilmiştir.
Bilim ve Teknoloji Müşaviri, Büyükelçilikler bünyesinde sürekli olarak görevlendirilen diplomatik statüyü haiz, bilim-teknoloji ve bilim diplomasisi alanlarında temsil ve bilgi toplama vazifelerini icra eden elçilik görevlisidir.