Erkut KIRMIZIOĞLU / Sanayi ve Teknoloji Uzmanı (Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü)
Enerji kaynaklarımızın sınırlı olması sebebiyle ülkemizde ısınma amaçlı kullanılan doğal gazın önemli bir bölümü ithal edilmektedir. Bu durum enerjide dışa bağımlı olmamıza ve yüksek miktarda döviz ödememize neden olmaktadır. Nüfus artışı, şehirleşme, sanayileşme gibi sebeplerle doğal gaz kullanımının önümüzdeki dönemde daha da artması beklenmektedir. Bu nedenle enerji verimliliğini artırmak ülkemizin öncelikli hedefleri arasında yer almaktadır. Bu doğrultuda, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan Enerji Verimliliği Kanunu ile merkezî ısıtma sistemine sahip binalarda, merkezî veya lokal ısı veya sıcaklık kontrol cihazları ile ısınma maliyetlerinin ısı kullanım miktarına bağlı olarak paylaşımını sağlayan sistemlerin kullanılması şartı getirilmiştir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan “Merkezî Isıtma ve Sıhhi Sıcak Su Sistemlerinde Isınma ve Sıhhi Sıcak Su Giderlerinin Paylaştırılmasına İlişkin Yönetmelik” hükümleri doğrultusunda ülkemizde merkezî ısıtma sistemine sahip yeni yapılacak binalarda ısı paylaşım sisteminin kurulması zorunluluğu yönetmeliğin yayımlandığı 14/04/2008 tarihinde, mevcut binalarda ise 02/05/2012 tarihinde zorunlu hale gelmiştir. Isı paylaşım sistemlerinin kurulması ısınma giderlerinin kullanıcılara daha adil bir şekilde paylaştırılmasını sağladığı gibi büyük miktarda enerji tasarrufu sağlayarak, ülke ekonomisine de ciddi katkılarda bulunmaktadır.
Isı paylaşım sisteminin en önemli bileşenlerinden olan ısı sayaçlarının piyasaya arzı, kullanıma sunulması ve muayenelerine ilişkin işlemler, 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu ile 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hükümleri çerçevesinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca yürütülmektedir.
1. Isı Paylaşım Sistemi
Isı paylaşım sistemi, merkezî ısıtma veya sıhhî sıcak su sistemine sahip binalarda, merkezî veya lokal ısı veya sıcaklık kontrol cihazları ile ısınma maliyetlerinin ısı kullanım miktarına bağlı olarak paylaşımını sağlamaktadır. Bu sistemlerde ısı sayacı veya ısı pay ölçer, termostatik radyatör vanası kullanımı ile daire başına düşen ısı kullanım değeri hesaplanmaktadır. Bina sahibi, bina yöneticisi, bina yönetim kurulu, enerji yöneticisi, yetkilendirilmiş ölçüm şirketleri veya bölgesel ısı dağıtım ve satış şirketlerince, ısı veya sıhhî sıcak suya ilişkin tüketimlerin aylık veya belirli dönemlerde ölçülmesi ve bağımsız bölüm kullanıcılarına ait gider paylaşım belgelerinin düzenlenmesi gerekmektedir.
Isı paylaşım sistemi kurulmayan merkezî ısıtma sisteminde, daireler boş olsa bile diğer daireler kadar enerji tüketmekte ve binadaki her bir daire ısınma için aynı ücreti ödemektedir. Isı paylaşım sisteminde ise dairenin sıcaklığı termostat vanası ile istenilen dereceye ayarlanabilmekte ve kullanıcı tükettiği miktarda ücret ödemektedir. Kombili sistemlerde kombinin kapatılması ile sıcaklık tamamen kesilirken, çevredeki daireler ısınma için daha çok enerji harcamak zorunda kalmaktadır. Isı paylaşım sistemlerinde radyatör vanası kapatılsa bile daireye minimum 15 derecelik sıcaklık verilmektedir. Bu durum çevredeki dairelerin ısınmak için harcadıkları enerjiyi azaltmaktadır. Isı paylaşım sisteminde merkezî ısıtma sisteminin konforu ile kombinin ısındığın kadar ödeme avantajı birleştirilmiştir.
1.1. Isıtma Gider Paylaşımının Hesaplaması
Merkezî ısıtma sistemlerinde toplam ısıtma giderinin % 70’i bağımsız bölümlere ölçülen ısı tüketimlerine göre paylaştırılır. Toplam ısıtma giderlerinin % 30’u ise ortak kullanım mahalleri, sistem kayıpları, asgari ısınma ve işletme giderlerinden kaynaklı ısı giderleri olarak bağımsız bölümlerin kullanım alanlarına göre paylaştırılır. Bu hesaplama aşağıdaki şekilde yapılmaktadır.
a) Isı sayaçlarının kullanılması durumunda: