Verimlilik
Ülkemiz verimliliğe gereken önemi vererek, buna dayalı politikalar üreterek ve hayata geçirerek çağımızın güçlü ülkeleri arasında hak ettiği yeri alacaktır.
Fikri IŞIK / Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Verimlilik
Günümüzde ülkelerin ekonomik alandaki başarısının en önemli göstergelerinden biri verimlilik düzeyi olup uzun dönemli ve sürdürülebilir büyüme performansı ancak her alanda sağlanacak verimlilik artışları ile mümkün olabilecektir. Uluslararası verimlilik karşılaştırmaları incelendiğinde, ülkemizin verimlilik düzeyiyle ilgili iki önemli husus dikkati çekmektedir. Bunlardan biri Türkiye’nin verimlilik seviyesinin gelişmiş ülkeler grubunun oldukça altında olduğudur. OECD ve AB ülkeleri ile karşılaştırıldığında Türkiye’de işgücü verimliliği bu ülke ortalamalarının % 60’ı seviyesindedir. Bununla birlikte diğer önemli husus ise ülkemizdeki verimlilik artış oranlarının son 20 yılda dünya ile karşılaştırıldığında yüksek olduğu ve Türkiye’nin 1990 yılında hemen hemen aynı verimlilik düzeyinde olduğu gelişmekte olan ülkeler grubunun 2011 yılında % 40 üstünde yer aldığıdır. Onuncu Kalkınma Planı’nda (2014-2018) ise toplam faktör verimliliği artışının uzun dönem ortalamasının da üzerine çıkarılması hedeflenmiş olup 2023 hedeflerine ulaşmak için verimlilik artışlarının daha fazla ve sürekli hale getirilmesi gerekmektedir.
Türkiye ekonomisi günümüzde önemli bir değişim ve dönüşüm sürecinden geçmektedir. Sağlanan makroekonomik istikrar sonucunda faiz ve enflasyon seviyelerindeki düşüşler ve verimlilik artışlarının da katkısıyla, 2002-2008 döneminde ülkemizde tarihsel ortalamanın oldukça üstünde, yıllık ortalama % 5,9 düzeyinde bir büyüme oranına ulaşılmıştır. Sağlanan bu tempolu büyüme 2008 yılının ikinci yarısından itibaren küresel gelişmelere bağlı olarak bir kesintiye uğramışsa da 2010 yılından itibaren ekonomimiz yeniden tempolu büyüme sürecine girmiştir. Ancak, buna rağmen ekonomimizin küresel rekabetçilik sıralamasında olmasını arzu ettiğimiz yere ulaşabildiğini söylemek henüz mümkün değildir.
2008 yılında yaşanan küresel krizin ardından yeniden yapılandırılan dünya ekonomisinde, verimlilik kavramı son 30 yıldır hiç olmadığı kadar önemli bir noktaya gelmiştir. Ülkemizde de son dönemde sağlanan yüksek ekonomik büyüme performansının sürdürülebilirliği ve yüksek katma değerli, ileri teknolojili üretime dayalı sanayi yapısına dönüşümde verimliliğin önemli parametrelerden biri olduğu artık iyice anlaşılmış bulunmaktadır. Üretim odaklı ekonomilerin sürdürülebilir büyümeyi gerçekleştirebilmeleri için mutlak olarak verimlilik artışı sağlamaları gerekmektedir. Bunun için de verimlilik kavramının iyi anlaşılması, hangi faktörlerin verimlilik artışları sağladığının tespit edilmesi ve uygulanması gereklidir.
Hükümetimiz tarafından, ülkemizin toplam verimlilik performansına ilişkin hedeflerine ulaşılmasını sağlamak amacı ile etkili tedbirler alınmakta olup, bu tedbirlerin yansımaları Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Türkiye Sanayi Strateji Belgesi (2011-2014) ve Yıllık Programlar gibi üst plan, program ve strateji belgelerinde görülmektedir. Bunun bir örneği Bakanlığımızın öncülüğünde hazırlanmış olan, Türkiye için uygulanacak stratejinin uzun dönemli vizyonudur. Bu vizyon, orta ve yüksek teknolojili ürünlerde Avrasya’nın üretim üssü olmak olarak belirlenmiş olup bunun gerçekleşebilmesinde Türk sanayisinin rekabet edebilirliğinin ve verimliliğinin artırılması anahtar faktörlerdir. Bu kapsamda, Türkiye Sanayi Stratejisi’nin genel amacı, “Türk sanayisinin rekabet edebilirliğinin ve verimliliğinin yükseltilerek, dünya ihracatından daha fazla pay alan, ağırlıklı olarak yüksek katma değerli ve ileri teknolojili ürünlerin üretildiği, nitelikli işgücüne sahip ve aynı zamanda çevreye ve topluma duyarlı bir sanayi yapısına dönüşümü hızlandırmak” olarak belirlenmiştir.
Onuncu Kalkınma Planı’nda ise temel yapısal sorunlara çözüm olabilecek kritik reform alanları için Öncelikli Dönüşüm Programları tasarlanmıştır. Bu programların ilki “Üretimde Verimliliğin Artırılması Programı” olup, bunun da birinci bileşeni “Verimlilik Algısının ve Verimliliği Artırmaya Yönelik Uygulama Kapasitesinin Güçlendirilmesi” dir.
2014 Yılı Programında ise, yüksek büyüme ortamına geçişin sağlanması için verimliliğin artırılması makroekonomik amaçlardan biri olarak vurgulanmaktadır. 2014 Yılı Programında imalat sanayiinde dönüşümün ana odakları olarak yeşil üretim kapasitesi, yenilikçilik, firma becerileri ve sektörler arası entegrasyonun geliştirilmesiyle verimlilik ve yurtiçi katma değerin artırılması; dış pazar çeşitliliği ve bölgesel üretim kapasitelerinin geliştirilmesiyle de istikrarlı yüksek büyümenin sağlanması hedeflenmektedir. 2014 Yılı Programı kapsamında; sanayinin sürdürülebilir büyümesi ve uluslararası rekabet gücünün artırılması amacıyla ülke genelinde verimlilik ve temiz üretim faaliyetlerinin desteklenmesi ve sanayide başta enerji olmak üzere, kaynak verimliliğinin artırılmasına yönelik programların geliştirilmesi ve uygulanmasına ilişkin tedbir de Bakanlığımızın sorumluluğu altında yürütülmektedir.
Ülkemiz verimliliğe gereken önemi vererek, verimlilik artışına yönelik politikalar üreterek ve bu politikaları hayata geçirerek çağımızın güçlü ülkeleri arasında hak ettiği yeri en kısa sürede alacaktır. Bakanlık olarak ülkemizin 2023 hedeflerine ulaşma yolunda, büyüme ve kalkınmayı sağlamak için verimlilik odaklı çalışmalarımızı sürdürmekteyiz.
Küresel yarışta avantaj elde edebilmemizin gerçek kaynağının, sürdürülebilir büyümenin ve ekonomik kalkınmamızın itici gücünün, toplumsal barışın anahtarının verimlilik olduğu bilincinin toplumun tüm kesimlerinde ve her ferdinde oluşturulması amacıyla yürüttüğümüz faaliyetlerden biri de, her yıl Haziran ayının ilk haftasında düzenlenecek olan “Verimlilik Haftası” etkinliklerimizdir. Hafta boyunca, başta Ankara olmak üzere birçok ilde toplumun farklı kesimlerine yönelik verimlilik temalı çeşitli etkinlikler düzenlenecek olup ilgi duyan tüm kurum temsilcilerimizi, vatandaşlarımızı ve öğrencilerimizi bu etkinliklere katılmaya davet ediyorum.
